Đái tháo đường là gì? Vì sao lười vận động gây nguy cơ đái tháo đường

Việc duy trì thói quen không tốt như không thể dục, dành thời gian nhiều để ngồi hoặc nằm, cùng với chế độ ăn uống không đúng cách, sẽ đặt tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Đơn giản chỉ cần thay đổi lối sống ít vận động, bạn có thể ngăn ngừa được căn bệnh này.

Để hiểu nguyên nhân tại sao thói quen ít vận động có thể dẫn đến bệnh đái tháo đường, và để nắm rõ tình hình nguy hiểm của căn bệnh này cũng như cách đề phòng, hãy tham khảo thông tin trong bài viết dưới đây.

Vì sao lười vận động gây đái tháo đường?

Đái tháo đường là gì? Vì sao lười vận động gây nguy cơ đái tháo đường
Lười vận động làm suy giảm phản ứng với Insulin

Đái tháo đường là gì?

Bệnh tiểu đường, thường được gọi là đái tháo đường, là một dạng bệnh có liên quan đến sự rối loạn trong quá trình chuyển hóa đường trong cơ thể. Mức đường trong máu luôn duy trì ở mức cao hơn so với mức bình thường do tuyến tụy không thể tự sản xuất Insulin, hoặc các tế bào cơ thể không còn khả năng sử dụng Insulin hiện có trong cơ thể.

Có ba loại chính của bệnh đái tháo đường:

  • Đái tháo đường loại 1:

Thường gây ra bởi yếu tố di truyền, tại đó các tế bào tuyến tụy chịu trách nhiệm sản xuất Insulin bị hủy hoại. Những người bệnh loại này cần phải tiêm Insulin đều đặn, kết hợp với chế độ ăn uống đặc biệt và tập thể dục đều đặn. Tỉ lệ người mắc đái tháo đường loại 1 chiếm khoảng 5 – 10%, với tập trung chủ yếu ở những người dưới 20 tuổi.

  • Đái tháo đường loại 2:

Loại này phổ biến hơn, chiếm khoảng 90 – 95% tổng số người mắc bệnh đái tháo đường, thường xuất hiện ở những người trên 40 tuổi. Tại đây, cơ thể không thể sản xuất đủ Insulin hoặc không đáp ứng với Insulin một cách bình thường. Những nguyên nhân như thiếu tập thể dục, thừa cân và ít vận động cũng đóng một vai trò quan trọng.

  • Đái tháo đường trong thai kỳ:

Khoảng 4% phụ nữ mang thai mắc phải loại bệnh này, thường xuất hiện trong giai đoạn từ tuần thứ 24 đến 28 của thai kỳ. Tuy nhiên, tình trạng này thường tự khắc sau khi sinh. Người bệnh cần được điều trị kịp thời để tránh tác động xấu đến cả mẹ và thai nhi.

Những biến chứng nguy hiểm do đái tháo đường 

Tuỳ thuộc vào loại bệnh, quá trình điều trị và kiểm soát, bệnh sẽ tạo ra những hệ lụy khác nhau và cơ chế bệnh cũng có thể biến đổi. Tuy nhiên, tình trạng tăng đường huyết Glucose kéo dài vẫn diễn ra liên tục. Một số ít trường hợp có thể có ít biến chứng mặc dù tình trạng Glucose huyết gia tăng kéo dài, ngược lại, trong một số trường hợp khác, mặc dù chỉ mắc bệnh trong thời gian ngắn, lại xuất hiện nhiều biến chứng nặng nề. Do vậy, không chỉ việc gia tăng đường huyết Glucose, mà còn một số tác nhân khác như di truyền, môi trường, và bệnh kèm theo cũng có thể gây ra những hệ lụy.

Các biến chứng nguy hiểm gây ra bởi bệnh đái tháo đường có thể kể đến như sau:

Biến chứng cấp tính:

  • Sự sụt giảm đường máu: Dẫn đến việc nói chậm và có cử chỉ chậm rãi, buồn ngủ, mệt mỏi, run rẩy, cảm giác đói bụng và yếu cơ… thậm chí có thể dẫn đến tình trạng hôn mê nếu đường máu giảm quá thấp.
  • Nhiễm toan Ceton: Do sự tăng của nồng độ Acid acetic, dẫn đến tình trạng toan hóa máu và gây hiện tượng nhiễm độc. Người bệnh thường tiểu nhiều hơn mức bình thường, uống nước nhiều, cảm thấy khát, không thèm ăn, đau bụng, đau đầu, và da bị đỏ. Nếu không được xử trí kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến tình trạng hôn mê và nguy cơ tử vong.
  • Tăng Glucose máu: Khi nồng độ đường huyết > 33,3 mmol/l, dẫn đến tình trạng tăng đường máu, tạo ra triệu chứng yếu cơ, khát nước, chuột rút, tiểu nhiều, co giật, nhầm lẫn, đặc biệt có thể gây hôn mê và nguy cơ tử vong ở mức độ nghiêm trọng nhất.

Biến chứng mãn tính:

  • Tổn thương mạch máu nhỏ: Do sự dao động của đường huyết và sự gia tăng của nồng độ đường trong máu. Nếu có tình trạng cao huyết áp, tổn thương càng trở nên nặng nề hơn.
  • Bệnh lý thần kinh: Do sự tổn thương của các mạch máu nhỏ nuôi dưỡng dây thần kinh.
  • Bệnh lý võng mạc: Do sự tổn thương của các mạch máu nhỏ ở võng mạc, dẫn đến giảm thị lực và có khả năng gây mất thị lực vĩnh viễn.
  • Bệnh lý cầu thận: Do sự tổn thương của các mạch máu nhỏ ở cầu thận.
  • Bệnh mạch vành: Biến chứng bệnh mạch vành chiếm khoảng 75% người bệnh đái tháo đường và có thể gây tử vong.

Lười vận động gây đái tháo đường

Đái tháo đường là gì? Vì sao lười vận động gây nguy cơ đái tháo đường
Lười vận động có thể gây nguy cơ bị đái tháo đường

Bên cạnh những yếu tố có khả năng gây ra bệnh đái tháo đường như béo phì, căng thẳng, sỏi thận, tình trạng buồng trứng đa nang, việc thiếu vận động cũng là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến căn bệnh này. Theo nhiều dữ liệu thống kê, những người có thói quen ít vận động và ngồi nhiều đều đối mặt với nguy cơ mắc bệnh cao hơn gấp ba lần so với những người có lối sống chủ động.

Tuyến tụy là nơi sản xuất Insulin, chất này giúp tế bào lấy Glucose từ máu để cung cấp năng lượng cho hoạt động tế bào. Khi không có động tác vận động, tế bào hầu như không phản ứng với Insulin. Tình trạng thiếu vận động, dấn thân vào lối sống ít vận động và thói quen ngồi lâu dài dẫn đến khả năng phản ứng với Insulin giảm đi, khiến tuyến tụy phải tiết ra nhiều Insulin hơn, từ đó góp phần gây nên bệnh đái tháo đường.

Thêm vào đó, việc ít vận động và thói quen ngồi nhiều cũng thúc đẩy chúng ta tiêu thụ nhiều thực phẩm đóng hộp, thực phẩm giàu chất béo và carbohydrate. Tình trạng này góp phần tạo nên vấn đề thừa cân và béo phì, từ đó tăng cường nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2.

Vai trò của vận động đối với bệnh tiểu đường

Vận động, cụ thể là thực hiện tập thể dục thể thao một cách đều đặn và hợp lý, luôn được coi là một loại “liều thuốc” có lợi cho sức khỏe, bởi nó không chỉ giúp phòng ngừa bệnh tim mạch, chứng béo phì, và tăng mỡ máu…

Với những người bệnh đái tháo đường, việc vận động không chỉ có tác dụng kiểm soát đường máu mà còn tăng cường hoạt động của insulin trong cơ thể, từ đó giúp giảm mức đường trong máu và cải thiện khả năng sử dụng glucose. Hơn nữa, việc tập thể dục có thể giảm lượng insulin, tăng hàm lượng cholesterol tốt và giảm cholesterol xấu, nhờ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Tập thể dục còn giúp kiểm soát huyết áp, duy trì cân nặng ổn định, nâng cao linh hoạt và khả năng vận động của khớp, hỗ trợ giảm căng thẳng, cải thiện hiệu quả điều trị đái tháo đường và ngăn ngừa biến chứng của bệnh này.

Người bị đái tháo đường nên tập gì?

Đi bộ

Hằng ngày, việc tập đi bộ đơn giản không chỉ giúp tăng cường sức khỏe vật lý mà còn giảm căng thẳng và thư giãn cơ bắp. Được khuyến nghị là nên thực hiện bước đi nhanh trong khoảng thời gian từ 30 phút đến 1 giờ mỗi ngày, ít nhất 5 ngày trong tuần. Điều quan trọng là tạo thói quen luyện tập đi bộ đều đặn để hưởng một cuộc sống tràn đầy năng lượng và ý nghĩa.

Đái tháo đường là gì? Vì sao lười vận động gây nguy cơ đái tháo đường
Đi bộ để rèn luyện sức khỏe

Môn nhảy

Về môn nhảy, việc nhún nhảy theo ý muốn trong khoảng từ 25 đến 30 phút hàng ngày, ít nhất 5 ngày trong tuần, không chỉ mang lại lợi ích thư giãn mà còn cải thiện hoạt động tim mạch, kiểm soát đường huyết và đốt cháy calo hiệu quả, đồng thời hỗ trợ điều hòa mỡ máu.

Bơi lội

Hoạt động bơi lội giúp tăng cường hoạt động của cơ bắp ở cả chân trên và chân dưới, đặc biệt tốt cho tim. Mặc dù đốt cháy calo một cách nhanh chóng và giảm mức cholesterol máu, nhưng nguy cơ hạ đường huyết cũng cần được lưu ý, đặc biệt với người mắc đái tháo đường loại 2.

Đạp xe

Tập đạp xe là một lựa chọn tốt cho người bệnh đái tháo đường, giúp cải thiện kiểm soát đường huyết. Thời gian tập đạp xe từ 20 đến 30 phút mỗi ngày, ít nhất 3 – 5 lần trong tuần có thể tăng cường nhịp tim, giúp đốt cháy đường trong máu và giảm cân mà không gây ảnh hưởng đến đầu gối.

Leo cầu thang

Hoạt động leo cầu thang, dù đơn giản nhưng lại mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, từ việc đốt cháy năng lượng đến tăng cường hoạt động tim – phổi. Thích hợp cho người mắc đái tháo đường loại 2, việc leo cầu thang trong khoảng 3 phút sau khi ăn trong vòng 2 – 3 giờ giúp hiệu quả tiêu thụ đường trong máu.

Một số bài tập tăng cường sức mạnh

Ngoài ra, một số bài tập tăng cường sức mạnh cũng thích hợp cho những người bệnh đái tháo đường ở mức độ nhẹ, với sức khỏe tốt. Các hoạt động như nâng chai nước, chống đẩy, tập cơ bụng, bài tập gánh tạ và bài tập chùng chân cũng giúp duy trì cơ bắp và xương khỏe mạnh.

Làm vườn

Khi chăm sóc cây cối, các hoạt động như đi bộ, cúi người, quỳ gối, cuốc đất và nâng đồ vật cũng có thể giúp cải thiện sức khỏe xương khớp và duy trì dòng máu lưu thông. Ngoài ra, làm vườn còn mang lại hiệu quả thư giãn tốt.

Tập yoga

Tập yoga là một cách ít tốn năng lượng giúp cải thiện sức khỏe và linh hoạt. Các động tác chuyển động, tư thế và hơi thở trong yoga có thể giảm căng thẳng, củng cố cơ bắp và ổn định mức đường huyết.

Tập thái cực quyền

Tập thái cực quyền là một môn võ với các động tác chậm kết hợp với hít thở sâu, tạo linh hoạt và cân bằng cho cơ thể. Đặc biệt với người đái tháo đường, môn này giúp giảm căng thẳng, ngăn ngừa tổn thương dây thần kinh ở chân, kiểm soát đường huyết, cải thiện hoạt động tim và phổi, tăng cường dòng chảy máu và làm giảm nhẹ triệu chứng bệnh. Đề nghị duy trì ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần, đối với người mới bắt đầu, tập luyện trong khoảng 5 – 10 phút/ngày và tăng dần thời gian.

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *