Tại sao thuốc lá lại gây hại? Nguy cơ mắc nhiều loại ung thư do hút thuốc lá

Mặc dù hút thuốc lá được xem là nguyên nhân hàng đầu gây ra ung thư phổi, chiếm hơn 90% trường hợp mắc bệnh này, bạn có thể bất ngờ khi biết rằng thuốc lá còn góp phần tới khoảng 30% các loại bệnh ung thư khác ở con người. Đây bao gồm ung thư khoang miệng, họng, thanh quản, thực quản, dạ dày, gan, tụy, thận, bàng quang và thậm chí cả ung thư cổ tử cung.

Dựa vào báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thuốc lá đã gây tử vong cho hơn 8 triệu người mỗi năm, với khoảng 7 triệu người mất mạng trực tiếp do hút thuốc và hơn 1,2 triệu người qua đời do tiếp xúc với khói thuốc lá (hút thuốc thụ động). Tại Hoa Kỳ, một số nghiên cứu về mối liên quan giữa ung thư và sử dụng thuốc lá đã đưa ra ước tính rằng khoảng 1/3 tổng số người chết vì ung thư có liên quan đến hút thuốc lá.

Tại sao thuốc lá lại gây hại?

Khói thuốc lá chứa gần 7000 hợp chất hóa học, trong đó có ít nhất 69 hợp chất được biết có khả năng gây ra bệnh ung thư, được chia thành các nhóm như sau:

  • Nhóm 1 bao gồm 11 chất: Benzen, Cadmium, Ethylen Oxit, Chromium, Beryllium, Vinyl Chloride, Arsenic, Nickel, Polonium-210, 2-Naphthylamine, và 4-Aminobiphenyl. Đây là những chất đã được kiểm chứng gây ra ung thư ở con người.
  • Nhóm 2A gồm 7 chất: Những chất này có khả năng gây ung thư ở người.
  • Nhóm 2B chứa 49 hợp chất: Những chất này đã được phát hiện gây ung thư ở động vật và có thể gây ra ung thư ở con người.
Tại sao thuốc lá lại gây hại? Nguy cơ mắc nhiều loại ung thư do hút thuốc lá
Thuốc lá chứa nhiều hợp chất có khả năng gây ung thư

Các chất độc và sản phẩm chuyển hóa của chúng có thể gây ra bệnh ung thư trong cơ thể con người thông qua nhiều cơ chế khác nhau. Chúng có thể gắn vào các gen, dẫn đến đột biến gen gây ra ung thư, hoặc tác động lên màng tế bào, gây rối loạn quá trình phát triển của tế bào. Ngoài ra, chúng có thể gây viêm nhiễm mãn tính, dẫn đến quá trình tăng sinh không đều và phát triển mạch máu bất thường, làm cho ung thư phát triển.

Thuốc lá điện tử có an toàn hơn thuốc lá không?

Theo Dữ liệu điều tra toàn cầu về hút thuốc lá ở người trưởng thành tại Việt Nam năm 2020, tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới là 42,3%, trong khi ở nữ giới là 1,7%. Đây là một tỷ lệ khá cao và đặt ra nhiều thách thức trong việc dự phòng bệnh ung thư phổi và các loại ung thư khác.

Ngoài các loại thuốc lá truyền thống như thuốc lá điếu, thuốc lá sợi (thuốc lào), xì gà và những sản phẩm thuốc lá truyền thống khác, các sản phẩm thuốc lá hiện đại như thuốc lá điện tử cũng đã được xác định có nguy cơ gây ra bệnh ung thư.

Tại sao thuốc lá lại gây hại? Nguy cơ mắc nhiều loại ung thư do hút thuốc lá
Hút thuốc lá điện tử vẫn có khả năng bị ung thư

Thuốc lá điện tử tạo ra khí mà đã được chứng minh có thể tăng cường hoạt động của các enzym gây ung thư, dẫn đến tổn thương DNA và có tiềm năng gây ung thư sau khi sử dụng trong thời gian dài. Sol khí phát ra từ thuốc lá điện tử có thể kích thích hoạt động của các enzym gây ung thư, dẫn đến hỏng DNA và phát triển bệnh ung thư sau khi sử dụng trong thời gian dài. Hơn nữa, việc hút thuốc lá điện tử có thể làm tăng khả năng sống sót của các tế bào ung thư, dẫn đến sự kháng lại với hóa trị và yêu cầu mức liều cao hơn cho điều trị.

Mối liên hệ giữa thuốc lá và một số bệnh ung thư

Một trong những tác động độc hại đối với sức khỏe hàng đầu của thuốc lá là gây ra các bệnh ung thư. Dưới đây là mối quan hệ giữa việc sử dụng thuốc lá và một số loại bệnh ung thư mà cần lưu ý:

Ung thư phổi

Như đã đề cập ở trên, hút thuốc lá chính là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh ung thư phổi, với hơn 90% trường hợp mắc ung thư phổi xuất phát từ hút thuốc lá. Ung thư phổi cũng đứng đầu trong số các nguyên nhân gây tử vong ở nam giới mắc ung thư. So với những người không hút thuốc lá, người dùng thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư phổi tăng lên 20-40 lần. Hơn nữa, hút thuốc lá thụ động cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi.

Tại sao thuốc lá lại gây hại? Nguy cơ mắc nhiều loại ung thư do hút thuốc lá
Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi

Tổng số năm hút thuốc lá và lượng thuốc lá tiêu thụ mỗi ngày càng nhiều sẽ tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. Do đó, việc bắt đầu hút thuốc lá ở độ tuổi trẻ càng sớm càng nguy hiểm. Đa phần trường hợp ung thư phổi được phát hiện ở giai đoạn tiến triển, vì vậy nhiều trường hợp này không thể chữa trị. Tỉ lệ sống sót sau 5 năm của bệnh nhân ung thư phổi chỉ chiếm khoảng 13%.

Ung thư ở các bộ phận thuốc đầu và cổ

Có một số loại ung thư ở các bộ phận đầu và cổ mà bạn cần lưu ý, bao gồm ung thư mũi, miệng, thanh quản và thực quản. Dưới đây là mối liên hệ giữa việc sử dụng thuốc lá và các loại ung thư này:

  • Ung thư mũi: Hút thuốc lá trong thời gian dài làm tăng nguy cơ mắc ung thư mũi gấp đôi so với người không hút thuốc lá.
  • Ung thư miệng: Một số loại ung thư lưỡi, tuyến nước bọt, miệng và vòm họng có liên quan chặt chẽ đến hút thuốc lá. Nguy cơ mắc bệnh ung thư miệng ở nam giới hút thuốc có thể cao gấp 27 lần so với những người không hút thuốc.
  • Ung thư thực quản: Người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư thực quản lớn hơn 8-10 lần so với người không hút thuốc, và nguy cơ này có thể tăng lên từ 25-50% nếu họ còn có thói quen nghiện rượu.
  • Ung thư thanh quản: Đến 80% các trường hợp ung thư thanh quản có nguyên nhân từ việc hút thuốc lá. Nguy cơ mắc bệnh này ở người hút thuốc là hơn 12 lần so với người không hút thuốc.
Tại sao thuốc lá lại gây hại? Nguy cơ mắc nhiều loại ung thư do hút thuốc lá
Hút thuốc lá có mối liên hệ với ung thư thanh quản

Ung thư bộ phận sinh dục

Bên cạnh ung thư ở một số bộ phận ở đầu và cổ, hút thuốc cũng có khả năng gây ra các loại bệnh ung thư ở bộ phận sinh dục như sau:

  • Ung thư cổ tử cung: Mối liên quan giữa hút thuốc và nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung chỉ được phát hiện gần đây. Ít nhất có 12 nghiên cứu đã chỉ ra rằng hút thuốc là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung. Nguy cơ này tăng theo tỷ lệ với số lượng thuốc sử dụng và thời gian sử dụng thuốc.
  • Ung thư âm hộ: Mặc dù ung thư này khá hiếm, phụ nữ hút thuốc sẽ có nguy cơ mắc ung thư âm hộ gấp đôi so với người không hút.
  • Ung thư dương vật: Đây là một loại ung thư đang trở nên phổ biến hơn ở nam giới hút thuốc so với những người không hút thuốc.

Hy vọng rằng thông tin này đã giúp bạn nhận thức sâu hơn về những tác hại nghiêm trọng của hút thuốc đối với sức khỏe. Ngừng hút thuốc hoặc không bắt đầu là một bước quan trọng để giảm nguy cơ mắc ung thư và tử vong vì bệnh này.

Nguồn tham khảo: Tổng hợp 

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn. 

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *