Vi khuẩn kỵ khí là gì? Những điều về vi khuẩn kỵ khí bạn không nên bỏ qua.

Dưới điều kiện thông thường, vi khuẩn kỵ khí không thường gây hại. Tuy nhiên, chúng có thể trở nên nguy hiểm khi cơ thể bị tổn thương hoặc khi hệ miễn dịch yếu đuối. Những bệnh này thường có tính nghiêm trọng và khó điều trị. Hãy cùng nhà thuốc Thái Minh khám phá sâu hơn về loại vi khuẩn đặc biệt này qua bài viết sau đây.

Vi khuẩn kỵ khí là gì?

Vi khuẩn kỵ khí là một dạng vi khuẩn tồn tại trong môi trường không có oxy. Chúng không phụ thuộc vào oxy để phát triển, và thậm chí có thể tắt hoạt tính hoặc chết khi tiếp xúc với oxy. Sức chịu đựng của từng loài vi khuẩn đối với oxy có sự biến đổi, và một số loại có thể tồn tại ở nồng độ oxy cao lên đến 8%. Chúng là một phần không thể thiếu của vi khuẩn vi sinh vật bình thường trong cơ thể người.

Tuy nhiên, vi khuẩn này cũng có thể gây bệnh khi cơ thể bị tổn thương hoặc suy giảm miễn dịch. Các tình trạng như thiếu máu, ứ trệ tuần hoàn, hoại tử tổ chức, sử dụng kháng sinh,… có thể gián tiếp tạo điều kiện cho loại vi khuẩn sinh sôi và phát triển, gây ra các tình trạng nhiễm trùng như áp xe, hoại tử mô, nhiễm trùng huyết,…

Một số loại vi khuẩn kỵ khí thường gặp

Vi khuẩn kỵ khí được phân loại dựa trên nhuộm Gram và hình dạng, với hai nhóm chính là Gram âm và Gram dương.

Cầu khuẩn kỵ khí Gram âm

Các loài cầu khuẩn Gram âm, thường có hình dạng cầu, bao gồm:

• Veillonella: Phổ biến trong các trường hợp nhiễm trùng kết hợp, đặc biệt là những nhiễm trùng vùng bụng và răng hàm mặt.
• Neisseria gonorrhoeae: Gây bệnh lậu và lây truyền qua đường tình dục.
• Neisseria meningitidis: Gây bệnh viêm màng não, một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng.

Trực khuẩn kỵ khí Gram âm

Trực khuẩn kỵ khí Gram dương

Một số loài vi khuẩn Gram dương dạng trụ dài thường gặp bao gồm:

• Clostridium: Chúng chiếm gần 10% tổng số trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn kỵ khí. Clostridium có khả năng gây ra nhiều loại nhiễm trùng khác nhau, bao gồm viêm ruột hoại tử, ngộ độc thực phẩm do tiêu thụ thực phẩm nhiễm độc như thức ăn đóng hộp hoặc thức ăn bị nhiễm độc do hỏng, và cả uốn ván.
• Actinomyces: Gây nhiễm trùng phổ biến ở vùng cổ, ngực và bụng.
• Propionibacterium: Loại này tồn tại trong hệ vi sinh vật bình thường trên da và niêm mạc. Propionibacterium, thuộc nhóm Propionibacterium, đóng vai trò trong quá trình hình thành mụn trứng cá.
• Cutibacterium (trước đây gọi là Propionibacterium): Gây nhiễm trùng do dị vật như khớp giả hoặc thiết bị tim, cũng như gây ra tình trạng mụn trứng cá thông thường.

Cầu khuẩn kỵ khí Gram dương

Dấu hiệu, chẩn đoán và điều trị bệnh gây ra do vi khuẩn kỵ khí

Sau khi nắm rõ về vi khuẩn kỵ khí, hãy tìm hiểu chi tiết hơn về các khía cạnh liên quan đến các bệnh do chúng gây ra.

Các dấu hiệu cần lưu ý

Dưới đây là một số triệu chứng có thể cho thấy nhiễm vi khuẩn kỵ khí:

• Sự xuất hiện của vùng hoại tử.
• Sự hình thành giả mạc.
• Da vàng do nhiễm trùng huyết.
• Viêm tắc tĩnh mạch.
• Hoại tử tổ chức do nhiễm trùng, đặc biệt là trong trường hợp ung thư.
• Xuất hiện mủ thối tại vùng thương tổn hoặc áp xe.
• Nhiễm trùng sau khi bị thương, chằng hạn do bị đâm đinh, bị cắn bởi con vật hoặc tiếp xúc với các vật sắc nhọn.

Phương pháp chẩn đoán

Khi bạn có bất kỳ triệu chứng nào được liệt kê ở trên, việc đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời rất quan trọng. Phương pháp thường được sử dụng để xác định vi khuẩn kỵ khí là phương pháp nuôi cấy và phân lập vi khuẩn. Đây là một phương pháp cụ thể giúp xác định loại vi khuẩn gây ra nhiễm trùng.

Điều trị

Những người có nguy cơ mắc bệnh do vi khuẩn kỵ khí

Dưới đây là một số nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh do vi khuẩn kỵ khí:

• Người có hệ miễn dịch suy yếu: Gồm những người bị HIV/AIDS, đang trong quá trình hóa trị, hoặc đang sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch.
• Người bị chấn thương hoặc phẫu thuật: Các vết thương do chấn thương hoặc phẫu thuật có thể gây tổn thương cho hệ thống bảo vệ tự nhiên của cơ thể hoặc sử dụng các thiết bị kim loại trong quá trình điều trị.
• Người có bệnh mãn tính: Bao gồm những người mắc bệnh tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hoặc bệnh tim.
• Người già: Người cao tuổi có hệ miễn dịch suy yếu và khả năng phục hồi kém, do đó có nguy cơ cao mắc bệnh.

Cách phòng ngừa vi khuẩn kỵ khí

Để ngăn ngừa bệnh do vi khuẩn kỵ khí, bạn cần tuân theo các biện pháp sau:

• Giữ vệ sinh cá nhân: Hãy duy trì vệ sinh cá nhân bằng cách rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn.
• Chăm sóc răng miệng: Việc duy trì vệ sinh miệng đúng cách có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng hệ hô hấp.
• Quản lý vết thương hở: Vết thương cần được làm sạch và sát trùng để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Tiêm phòng vắc-xin: Tiêm phòng vắc-xin có thể giúp bảo vệ khỏi bệnh do vi khuẩn kỵ khí gây ra, như bệnh bạch hầu và viêm màng não.
• Sống lành mạnh và tập thể dục: Cuộc sống lành mạnh và việc tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể.